Więcej Kobiet w Zarządach. Równowaga płci na najwyższych stanowiskach: Nowa perspektywa w Executive Search

W Polsce i w Europie obserwuje się różne trendy dotyczące zatrudnienia większej ilości kobiet w Zarządach i na stanowiskach zarządczych. Wspólnym wyzwaniem pozostaje przełamanie barier ograniczających ich obecność na tych pozycjach. W Polsce, mimo że kobiety mają odpowiednie kwalifikacje i motywacje do zajmowania kluczowych stanowisk decyzyjnych, ich reprezentacja na wysokich stanowiskach zarządczych jest niższa niż mogłoby wynikać z ich potencjału edukacyjnego i zawodowego.

W Unii Europejskiej

Kobiety są nadal niedostatecznie reprezentowane na tych pozycjach. Według danych Eurostatu z trzeciego kwartału 2020 roku, w Unii Europejskiej na stanowiskach menedżerskich pracowało ponad 9,5 miliona osób, z czego 6,2 miliona to mężczyźni, a 3,3 miliona to kobiety. Oznacza to, że kobiety stanowią około 34% wszystkich menedżerów w UE, mimo że reprezentują prawie połowę (46%) wszystkich zatrudnionych osób. Ten udział stopniowo wzrósł z nieco poniżej 30% w drugim kwartale 2002 roku. Największy udział kobiet na stanowiskach kierowniczych odnotowano w Łotwie (45%) i Polsce (44%), a najmniejszy w Chorwacji (24%), Holandii (26%) i na Cyprze (27%)​​. *

Ponadto, w 2022 roku, średnio jeden na trzech kierowników w Unii Europejskiej był kobietą (35%). Kraje, które odnotowały stosunkowo wysoką proporcję kobiet na stanowiskach kierowniczych, to Łotwa (45%), Polska (43%), Szwecja (42%) i Bułgaria (41%). Dla porównania Niemcy to 29% z udziałem kobiet na stanowiskach kierowniczych, co wskazuje na niższą niż średnia unijna reprezentację kobiet w zarządzaniu. Najniższy udział kobiet na stanowiskach kierowniczych odnotowano w Chorwacji (22%)​. **

W Polsce

Według danych Eurostatu, ponad 76,8% pracujących kobiet w Polsce ma średnie lub wyższe wykształcenie, co stawia je w ścisłej czołówce Europy.

Mimo to, udział kobiet na stanowiskach managerskich średniego szczebla wynosi w Polsce około 44%, co jest wynikiem lepszym niż średnia unijna, gdzie tylko co trzecia kobieta zajmuje takie stanowisko. Na najwyższych stanowiskach zarządczych w polskich spółkach notowanych na giełdzie, udział kobiet wynosi tylko 12%, podczas gdy średnia unijna to blisko 16%​​.*** 

Badania i Raporty

Badania i raporty podkreślają również, że przynajmniej częściowo same kobiety decydują o nieosiąganiu najwyższych stanowisk w firmach, przy czym na ich drodze stoją poważne przeszkody, takie jak preferowanie mężczyzn przy awansach czy stereotypowe postrzeganie ról kobiet w biznesie.  Microsoft przeprowadził badania wśród dziewcząt z 12 krajów europejskich, ujawniają, że w Polsce tylko 42% z nich wiąże swoją przyszłość z naukami ścisłymi, a jedynie 20% młodych Polek wierzy, że jest w stanie dorównać w tych dziedzinach swoim kolegom.

Dane i analizy wskazują, że zmiana sytuacji kobiet na rynku pracy, zwłaszcza na stanowiskach zarządczych, wymaga nie tylko działań instytucjonalnych i prawnych, ale również zmiany mentalności i przełamywania stereotypów zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn.

Poziom zatrudnienia kobiet na tle krajów Unii Europejskiej jest w Polsce umiarkowany. Wskaźnik zatrudnienia kobiet w wieku 15-64 lat wyniósł w 2021 r. 64 proc. i był wyższy niż średnia dla krajów UE (63%). Jednocześnie zróżnicowanie tego wskaźnika między poszczególnymi krajami jest dość duże. ( Źródło: Polski Instytut Ekonomicznyhttps://pie.net.pl › PIE-Raport_Sytuacja_kobiet)

Ten sam raport podaje dane odnośnie kobiet na pozycjach managerskich. W całej Unii Europejskiej kobiety są niedoreprezentowane na stanowiskach kierowniczych, jednak w Polsce ta dysproporcja jest stosunkowo niewielka. Udział kobiet-kierowników w Polsce i w Szwecji wynosi 43 proc. Wyższy wynik w UE jest jedynie w Łotwie (46 proc.). Średnio w krajach Unii Europejskiej udział kobiet na stanowiskach kierowniczych wynosi 35 proc., a w krajach o najniższym poziomie (Luksemburg, Cypr) nie przekracza nawet 25 proc.

W świecie Executive Search

Co ciekawe w świecie zarządzania talentami, szczególnie na poziomie executive search, obserwuje się już od dawna rosnącą świadomość i zapotrzebowanie na dywersyfikację płci wśród liderów biznesu. Nasze doświadczenia rekrutacyjne z ostatnich lat pokazują, że:

• Klienci coraz częściej oczekują, aby Short Listy kandydatów na najwyższe stanowiska zawierały zarówno kandydatury kobiece jak i męskie,
• Międzynarodowi Klienci podkreślają że jeśli tylko spotkają kompetentną kobietę podczas rekrutacji na stanowisko menedżerskie to ich preferencja pójdzie w tym kierunku

Zauważmy globalny trend zmierzający do zwiększenia równowagi płci na najwyższych szczeblach zarządzania i więcej kobiet w Zarządach.

Dyrektywa UE 2022/2381”, zatytułowana „Women on Boards”

Trend ten możemy zaobserwować w kontekście nowych wytycznych Unii Europejskiej dotyczących zwiększenia obecności kobiet w zarządach spółek giełdowych, „Dyrektywa UE 2022/2381”, zatytułowana „Women on Boards”, ma na celu wprowadzenie bardziej przejrzystych procedur rekrutacyjnych. Dyrektywa ta wymaga, aby do lipca 2026 roku co najmniej 40% stanowisk niewykonawczych w zarządach lub 33% wszystkich stanowisk dyrektorskich było obsadzanych przez płeć niedostatecznie reprezentowaną, zwykle kobiety. Wprowadza ona również roczne obowiązki sprawozdawcze dla spółek w zakresie osiągnięcia tych celów. ****

Różnice w podejściach krajowych do tej problematyki są znaczące. Niektóre państwa członkowskie już wprowadziły wiążące kwoty dotyczące płci w zarządach spółek, prowadząc do wzrostu liczby kobiet na tych stanowiskach.

• Francja jest liderem zarówno w Europie, jak i na świecie pod względem reprezentacji kobiet w zarządach spółek
• Niemcy wymagają, aby od 2016 roku 30% stanowisk nadzorczych w spółkach notowanych na giełdzie było obsadzanych przez kobiety

Warto również zauważyć, że aktualnie tylko 9 z 27 państw członkowskich UE posiada krajowe przepisy dotyczące równości płci w zarządach. Oznacza to, że wciąż jest wiele do zrobienia, aby osiągnąć pełną równość. Dyrektywa UE jest jednak wyraźnym sygnałem, że kierunek zmian jest jednoznaczny i że Europa stoi na czele walki o równouprawnienie. *****

W celu dostosowania się do nowych regulacji, większe spółki notowane na giełdzie, zatrudniające ponad 250 pracowników w państwach członkowskich UE, powinny przeglądać swoje strategie i procesy rekrutacji kierowniczej, aby zapewnić ich równość i przejrzystość.

Dyrektywa zachęca do priorytetyzowania kandydatów płci niedostatecznie reprezentowanej przy równych kwalifikacjach.

Nowe przepisy z pewnością zmienią krajobraz zarządzania na najwyższych szczeblach w firmach notowanych na giełdzie w całej Unii Europejskiej, dążąc do bardziej zrównoważonej reprezentacji płci w decyzyjnych stanowiskach zarządczych. Monitoring postępów w realizacji tych celów będzie kluczowy, aby zrozumieć długoterminowy wpływ dyrektywy na promowanie równości płci i wsparcie udziału kobiet w procesach decyzyjnych w firmach.

Główne wnioski z danych i obserwacji rynkowych

1. Reprezentacja kobiet na stanowiskach zarządczych:

• Kobiety są coraz bardziej widoczne na stanowiskach zarządczych w Europie, jednak ich reprezentacja wciąż pozostaje nierówna
• W Polsce, odsetek kobiet na kluczowych stanowiskach decyzyjnych jest jednym z wyższych w Europie

2. Zmiana podejścia klientów:

• Klienci nie tylko akceptują, ale wręcz preferują obecność kobiet na listach kandydatów
• Argumentują to nie tylko dążeniem do równowagi płci, ale także uznaniem zalet różnorodności perspektyw

3. Korzyści z różnorodności:

• Firmy ze zróżnicowanym zarządem często osiągają lepsze wyniki finansowe
• Różnorodność w zarządzie może znacząco wzbogacić proces decyzyjny i kreatywność

Siła Kobiecego Lidera w Organizacji

Posiadanie kobiety jako lidera w organizacji przynosi szereg unikalnych korzyści, które mogą znacząco przyczynić się do sukcesu firmy:

• wysoka Inteligencja Emocjonalna: Kobiety liderki często wyróżniają się zdolnością do rozumienia i zarządzania emocjami, co pozwala na budowanie silnych, empatycznych relacji z pracownikami i lepsze zarządzanie dynamiką zespołu. Efektem jest większe zaangażowanie pracowników i poprawa współpracy
• inkluzywne podejście do zarządzania: Promowanie różnorodności myślenia i tworzenie środowiska, gdzie każdy członek zespołu może czuć się wartościowy, jest często spotykane wśród kobiecych liderów. Taka kultura sprzyja kreatywności i innowacyjności, otwierając organizację na nowe pomysły
• lepsze wyniki finansowe: Badania wskazują, że firmy z większym udziałem kobiet na stanowiskach zarządczych często notują lepsze wyniki finansowe. Różnorodność płci w zarządzie przyczynia się do lepszego zrozumienia rynku i potrzeb klientów, co prowadzi do podejmowania bardziej przemyślanych decyzji ******
• role Modeli i Mentorów: Kobiety na stanowiskach lidera mogą inspirować inne kobiety w organizacji, motywując je do rozwijania własnych karier. Ich obecność pomaga łamać stereotypy i promuje kulturę równości, gdzie awans zależy od meritum, a nie płci
• różnorodność perspektyw i kompetencje zarządcze: Kobiety wprowadzają do organizacji nie tylko różnorodność perspektyw, ale także wykazują się silnymi kompetencjami zarządczymi i strategicznymi. Są one kluczowe dla adaptacji do zmieniającego się środowiska biznesowego
• kobiety na stanowiskach zarządczych często wnoszą również inne mocne strony, takie jak zdolność do wielozadaniowości, co pozwala im efektywnie zarządzać różnorodnymi zadaniami i projektami
• mają skłonność do podejmowania przemyślanych, zrównoważonych decyzji, co może przyczynić się do stabilności i długoterminowego sukcesu firmy
• dodatkowo, kobiety liderki mogą promować kulturę otwartości i współpracy, co sprzyja wymianie pomysłów i innowacjom. Ich zdolności komunikacyjne i negocjacyjne często pomagają w budowaniu silnych relacji biznesowych oraz w zarządzaniu konfliktami.

Różnorodność płci na najwyższych stanowiskach zarządczych nie tylko sprzyja bardziej zrównoważonemu i sprawiedliwemu środowisku pracy, ale także może przyczyniać się do lepszych wyników finansowych poprzez wprowadzenie szerszego zakresu perspektyw, lepszego zrozumienia rynku i klientów, a także poprzez promowanie innowacyjności i kreatywności w podejmowaniu decyzji.

Bariery i wyzwania

Analiza przyczyn i barier mniejszej obecności kobiet na stanowiskach zarządczych wskazuje na istnienie zjawisk takich jak:

• trudności w godzeniu życia zawodowego z rodzinnym
• stereotypy dotyczące mniejszych kwalifikacji i predyspozycji kobiet do zarządzania i kierowania​
• „szklany sufit”
• stereotypy dotyczące roli kobiet w biznesie nadal wpływają na procesy decyzyjne

Wyzwania dla konsultantów Executive Search

• promowanie równości szans
• projektowanie procesów rekrutacyjnych w sposób świadomy i inkluzyjny, aby minimalizować nieświadome uprzedzenia
• wzmacnianie świadomości przez edukację klientów i kandydatów na temat korzyści płynących z różnorodności i równowagi płci
• aktywne poszukiwanie talentów, poszerzanie strategii poszukiwania talentów o kobiety o wysokim potencjale lidera.
• wsparcie klientów w tworzeniu programów rozwojowych i mentoringowych,  wspierających kobiety w rozwijaniu swoich karier na najwyższych stanowiskach.

Rola Konsultantów Executive Search ewoluuje w kierunku nie tylko znajdowania najlepszych talentów, ale również kształtowania bardziej zrównoważonych i inkluzywnych miejsc pracy. Świadomość znaczenia równowagi płci na najwyższych stanowiskach zarządczych rośnie, co sprzyja strategiom rekrutacyjnym promującym tę równowagę. Jesteśmy na dobrej drodze do budowania bardziej zrównoważonego i innowacyjnego świata biznesu.

* (https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/edn-20210305-2)

**(https://www.destatis.de/Europa/EN/Topic/Population-Labour-Social-Issues/Labour-market/Female_Executive.html)

*** (https://www.gov.pl/web/rodzina/kobiety-na-stanowiskach-decyzyjnych)

**** (https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2022/2381/oj) (https://www.americanbar.org/groups/labor_law/publications/ilelc_newsletters/issue-winter-2023/eu-shatters-the-glass-ceiling-with-its-new-women-on-boards-directive/)

*****(https://euwonder.jus.unipi.it/2023/05/22/women-on-boards-directive-gender-quotas-for-listed-companies-in-the-eu/)

******( https://www.mckinsey.com/featured-insights/diversity-and-inclusion/diversity-wins-how-inclusion-matters)*(https://www.credit-suisse.com/about-us-news/en/articles/media-releases/credit-suisse-gender-3000-report-shows-women-hold-almost-a-quart-202109.html)

To też może Ciebie zainteresować Idealny Kandydat dla Executive Search. 14 kryteriów.